Można argumentować, że takie naruszenie, którego świadkiem jest nieplanowana obecność policji rejestrującej całe zdarzenie, to po prostu pech. W rzeczywistości najmniej niefortunnym skutkiem jest kara w wysokości 1.500 zł dla kierowcy ciężarówki. Mimo że niektórzy kierowcy świadomie decydują się na nieprzestrzeganie przepisów ruchu drogowego, tego typu naruszenia często mają miejsce w sposób niezamierzony, wynikający ze zmęczenia i zmniejszonej koncentracji. Kiedy prowadzisz ciężarówkę ważącą kilka (lub kilkadziesiąt) ton, takie zdarzenia stają się jeszcze bardziej tragiczne, dlatego każda pomoc w zapobieganiu im jest nieoceniona.

Oprócz tego, że są bardzo pomocne, od przyszłego roku niektórzy asystenci technologiczni w Unii Europejskiej staną się obowiązkowi: wszystkie nowo rejestrowane ciężarówki od lipca 2024 r. będą musiały posiadać osiem specjalnych funkcji bezpieczeństwa w zakresie automatycznego wspomagania kierowcy. Do 2029 roku dołączą do nich trzy kolejne funkcjonalności.

GSR ratuje życie

Obowiązki te określa aktualizacja Europejskiego rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa ogólnego (GSR) z 2019 r., która wyznacza terminy – lipiec 2022 r. dla nowych homologacji i lipiec 2024 r. dla wszystkich nowych rejestracji (dla pojazdów użytkowych powyżej 3,5 tony).

GSR wpisuje się w szersze wysiłki Unii Europejskiej mające na celu osiągnięcie jej długoterminowego celu – zero ofiar śmiertelnych i ciężko rannych na europejskich drogach do 2050 roku (tzw. „Wizja zero”). Liderzy szacują, że nowe przepisy pozwolą do 2038 r. uniknąć co najmniej 25.000 zgonów i 140.000 poważnych obrażeń w wypadkach drogowych.

Jednym z kluczowych celów jest zmniejszenie liczby wypadków z udziałem ciężarówek i niechronionych użytkowników dróg, głównie pieszych i rowerzystów, w środowisku miejskim.

Nowe obowiązkowe systemy

Od lipca 2024 nowe pojazdy muszą być wyposażone w następujące systemy:

Sygnał zatrzymania awaryjnego: sygnał świetlny, np. migające światła stopu, aktywowany, gdy pojazd nagle zwalnia lub hamuje, ostrzegający innych użytkowników drogi o takim działaniu.

System informacji cofania: rozwiązanie technologiczne, takie jak kamera lub czujnik, umożliwiające kierowcom obserwację obiektów i osób znajdujących się za ciężarówką.

System Monitorowania Ciśnienia w Oponach: system zainstalowany w pojeździe, który raportuje zmiany ciśnienia w oponach podczas jazdy (czy ciśnienie rośnie, czy maleje).

Inteligentny asystent prędkości: system aktywnie monitorujący prędkość i ostrzegający kierowców w przypadku przekroczenia dopuszczalnej prędkości, zachęcając ich do zwolnienia lub dostosowania prędkości do warunków drogowych.

System wykrywania martwego pola: ostrzega kierowcę, jeśli w martwym polu znajduje się pieszy, rowerzysta itp.

System wspomagania ruszania: ostrzega kierowcę o potencjalnej kolizji z pieszymi i rowerzystami (w pobliżu przedniego martwego pola pojazdu) przed uruchomieniem lub podczas wolnej jazdy.

System wykrywania zmęczenia, senności i uwagi: systemy bezpieczeństwa oceniające czujność kierowcy, śledzące czas prowadzenia pojazdu i w razie potrzeby informujące kierowcę o konieczności zrobienia sobie przerwy.

Przygotowanie interfejsu do montażu blokad alkoholowych: system umożliwiający późniejszy montaż blokad alkoholowych, uniemożliwiających kierowcom pod wpływem alkoholu prowadzenie pojazdu.

Wymagania bezpieczeństwa obejmują jeszcze trzy funkcjonalności, które staną się obowiązkowe w nadchodzących latach:

System rozpoznawania i zapobiegania rozproszeniu uwagi, będący w stanie określić, czy kierowca zwraca wystarczającą uwagę na sytuację i otoczenie, i w razie potrzeby ostrzegać go (planowane od 2026 r.).

Wyższy standard Direct Vision - szczegółowe wymagania mające na celu poprawę bezpośredniej widoczności z siedzenia kierowcy przez okna ciężarówki, a także wyeliminowanie martwych punktów (inspirowane podobnym schematem w Londynie, gdzie wjazd do miasta jest dozwolony tylko dla ciężarówek o dobrym ratingu widoczności bezpośredniej; planowany od 2029 r.).

Rejestrator Danych Zdarzeń (wypadki), rodzaj „czarnej skrzynki” w ciężarówce (planowany od 2029 roku).

Kierowca pozostaje w centrum uwagi

Producenci samochodów ciężarowych mieli czas na planowanie z wyprzedzeniem i wdrażanie tych systemów w swoich nowych modelach pojazdów. Wiodące marki często wychodzą poza wymogi prawne, włączając systemy do najnowocześniejszych samochodów ciężarowych, które są już na pewnym poziomie autonomicznej jazdy. Ciekawie będzie zobaczyć, jak ta branża będzie się rozwijać w nadchodzących latach i jak wymogi bezpieczeństwa, wraz z rozwojem cyfryzacji, kształtują wygląd i funkcjonalność pojazdów użytkowych.

Eksperci przewidują, że w przyszłości będziemy coraz częściej spotykać technologie bezpieczeństwa aktywnego, a ciężarówki staną się inteligentniejsze i będą miały więcej funkcji interwencyjnych, a nie tylko informacyjnych. Pomoże to niewątpliwie wyeliminować szereg błędów ludzkich. Należy jednak pamiętać, że kierowca pozostaje najważniejszym ogniwem łańcucha bezpieczeństwa.